Λάθη στα γραπτά της Νεοελληνικής Γλώσσας: «Το επιχείρημα»
Το επιχείρημα αποτελεί τη θεμέλιο λίθο του κειμένου μας. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για επιχειρηματολογικό κείμενο και σκοπός μας είναι η απόδειξη της θέσης μας. Και βέβαια προκειμένου να επιτευχθεί κάτι τέτοιο απαιτείται χρήση της επίκλησης στη λογική, καθώς αποτελεί τον μόνο τρόπο πειθούς με αποδεικτική δύναμη. Απαιτείται επιχειρηματολογία και τεκμηρίωση.
Και εδώ είναι το λάθος. Θέλουμε επιχειρηματολογία. Όχι απλώς ιδέες ατεκμηρίωτες και ατάκτως ερριμμένες, μόνο και μόνο για να φτάσουμε στο επιθυμητό όριο λέξεων. Επιχειρήματα με καλή δόμηση, που θα προβάλλεται η βασική μας θέση και κατόπιν θα επενδύεται με τις δευτερεύουσες ιδέες μας, που θα καταστήσουν αξιόπιστο και συνάμα έγκυρο το επιχείρημά μας, ικανοποιώντας και πείθοντας το βαθμολογητή για τις ικανότητες μας να αποδείξουμε τη θέση μας.
Η έκθεση δεν είναι καθαρά γνωστικό αντικείμενο. Δεν αξιολογούνται οι γνώσεις μας αλλά η ικανότητά μας στη σύνθεση ενός κειμένου, η αφαιρετική μας σκέψη, η κριτική μας ικανότητα, η εκφραστική μας δεινότητα και πάνω απ’ όλα η ικανότητά μας να στηρίζουμε τα πιστεύω μας σε αξιόπιστα και έγκυρα επιχειρήματα.
Η έκθεση δεν είναι «εδώ τα λέμε όλα». Δεν είναι ό,τι καλύτερο να συνωστίζονται στην παράγραφό μας ό,τι ξέρουμε και δεν ξέρουμε, μόνο και μόνο για να εντυπωσιάσουμε με την ευρυμάθειά μας. Σ’ αυτή την περίπτωση περνάμε στη φάση της «θεματικής πολυδιάσπασης» και το μόνο που πετυχαίνουμε είναι να προβαίνουμε σε μια απλή απαρίθμηση ιδεών και μία αυστηρή μερικές φορές κατηγοριοποίηση που τυποποιεί επικίνδυνα το γραπτό μας, στερώντας του κάθε στοιχείο βιωματικότητας. Το αποτέλεσμα, τραγικό συνήθως.
Τα επιχειρήματά μας δεν αξιολογούνται ποσοτικά αλλά ποιοτικά. Ο βαθμολογητής δεν περιμένει από εμάς απαραιτήτως συγκεκριμένα επιχειρήματα που ενδεχομένως τού έχουν δοθεί ως ενδεικτικές απαντήσεις, αλλά να αξιολογήσει την ικανότητά μας να τα δομήσουμε επαρκώς και να τα παρουσιάσουμε αξιοπρεπώς. Πάντα βέβαια στα όρια της λογικής και της εγκυρότητας. Επομένως, 2 με 3 επιχειρήματα ανά παράγραφο πιστεύω πως είναι ό,τι καλύτερο. Επιχειρήματα με βάθος και ουσία. Επιχειρήματα που ταιριάζουν στην προσωπικότητα και τα βιώματα ενός μαθητή. Επιχειρήματα που θα έχουν την ταυτότητά του και θα έχουν τη δυνατότητα να πείσουν και πάνω απ’ όλα να αποδείξουν.
(Πρώτη δημοσίευση στο schooltime.gr – Φεβρουάριος 2018)
Άρης Ιωαννίδης, Φιλόλογος